สทน.
เปิดห้องปฏิบัติการทางนิวเคลียร์และรังสีต้อนรับนักโบราณคดีจากกรมศิลปากร
สืบเนื่องจากการทำบันทึกความร่วมมือระหว่างกรมศิลปากรและสถาบันเทคโนโลยีนิวเคลียร์แห่งชาติ
(องค์การมหาชน) โดยทั้งสองหน่วยงานจะศึกษาวิจัย และนำ
เพื่อยกระดับความรู้และเพิ่มขีดความสามารถในการปฏิบัติงานของทั้ง 2 ฝ่าย โดยจะร่วมกันศึกษา
วิจัยและพัฒนากระบวนการทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีนิวเคลียร์
พัฒนาระบบฐานข้อมูลอัตลักษณ์โบราณวัตถุชิ้นพิเศษและองค์ประกอบทางเคมีของโบราณวัตถุและวัสดุเพื่องานอนุรักษ์
การศึกษาระบบการจัดการน้ำในอดีตของชุมชนโบราณ การวิเคราะห์ตัวอย่างจากการขุดค้นเพื่อหาค่าอายุทางวิทยาศาสตร์
การศึกษาโครงสร้างภายในวัตถุโดยใช้รังสี เป็นต้น ซึ่งการศึกษา ค้นคว้า
วิจัยและการอนุรักษ์โบราณสถาน โบราณวัตถุและศิลปวัตถุ
ซึ่งเป็นมรดกทางวัฒนธรรมของชาติ สามารถสะท้อนภาพประวัติศาสตร์ของชาติไทยในอีกมิติหนึ่งผ่านทางเทคโนโลยีสมัยใหม่
ซึ่งเป็นที่นิยมในระดับสากล
โดยปัจจุบันเทคโนโลยีนิวเคลียร์ถูกนำมาใช้อย่างแพร่หลายในการตรวจหาอายุของโบราณวัตถุเพราะเป็นเทคนิคที่ไม่ทำลายตัวอย่างหรือใช้ตัวอย่างในปริมาณที่น้อยมาก
สทน.จัดตั้งห้องปฏิบัติการไอโซโทปรังสีและใช้เทคโนโลยีนิวเคลียร์เพื่อตรวจวิเคราะห์หาอายุโบราณวัตถุมากว่า
10 ปี สำหรับเทคนิคที่สทน.ใช้ในการวิเคราะห์มี 2 แบบ คือ การวิเคราะห์โดยอาศัยคาร์บอน-14(C-14 dating) และการวิเคราะห์อายุโดยการเรืองแสงความร้อน(TL/OSL dating) ในโอกาสที่กองโบราณคดี กรมศิลปากร ได้จัด “โครงการพัฒนาทักษะการปฏิบัติงานทางโบราณคดีด้านการจัดเก็บตัวอย่างทางโบราณคดีเพื่อกำหนดอายุและการศึกษาวิเคราะห์ด้วยวิธีทางวิทยาศาสตร์”
ซึ่ง
สทน.มีงานวิจัยและห้องปฏิบัติการสำคัญที่สนับสนุนงานด้านโบราณคดีและประวัติศาสตร์
โดย รศ.ดร.ธวัชชัย อ่อนจันทร์ ผู้อำนวยการ สทน.
ได้มอบหมายให้ศูนย์วิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีนิวเคลียร์ประสานเรื่องการเยี่ยมชม และมี
ดร.ศศิพันธุ์ คะวีรัตน์ หัวหน้าฝ่ายเทคโนโลยีสิ่งแวดล้อม
และทีมนักวิจัยให้การต้อนรับ
โดยมีบรรยายวิธีการทางวิทยาศาสตร์ที่จะเป็นประโยชน์ในงานโบราณคดีได้แก่ เรื่อง 1.การถ่ายภาพด้วยรังสีนิวตรอน 2.การอนุรักษ์โบราณวัตถุด้วยการฉายรังสีและการเคลือบด้วยพอลิเมอร์ 3.กระบวนการฉายรังสีและประสิทธิภาพของรังสีในงานอนุรักษ์โบราณวัตถุ
พร้อมนำชม ศูนย์ฉายรังสีที่คลอง 5 ปทุมธานี
ซึ่งมีเครื่องเอกซเรย์ขนาดใหญ่ที่อาจจะใช้ประโยชน์ในการอนุรักษ์โบราณวัตถุ
ห้องปฏิบัติการหาอายุโดยวิธี คาร์บอน-14 และ OL/TSL งานตรวจสอบโดยไม่ทำลาย ศูนย์บริการเทคโนโลยีนิวเคลียร์ และศูนย์ไซโคลตรอน
ซึ่งในอนาคตที่สามารถศึกษาวิจัยด้านองค์ประกอบธาตุของวัสดุต่างๆได้
ปัจจุบัน สทน.มีโครงการความร่วมมือกับ กรมศิลปากรในหลายๆ
โครงการ อาทิ การวิเคราะห์เครื่องทองโบราณสมัยอยุธยา
การศึกษาการไหลของน้ำในพื้นที่อุทยานประวัติศาสตร์ สด๊กก๊อกธม จ.สระแก้ว
ตลอดจนให้บริการการตรวจหาอายุ ของโบราณวัตถุที่ได้จากการขุดค้น เป็นต้น